InstagramYoutubeFacebook

Wielka Zbrojownia w Gdańsku – Monumentalny Ślad Potęgi i Kunsztu

zabytki
Preview
Preview

Wzniesiona w latach 1600–1605 Wielka Zbrojownia w Gdańsku, usytuowana w zachodnim ciągu średniowiecznych murów Głównego Miasta, jest jednym z najwybitniejszych przykładów niderlandzkiego manieryzmu oraz największym arsenałem tego typu w Europie. Projekt tej okazałej budowli, autorstwa miejskiego architekta Antoniego van Obbergena i Hansa Vredemana de Vries, miał na celu ukazanie potęgi Gdańska, a rzeźbiarskie detale Willema van der Meera Młodszego i Abrahama van den Blocke nadawały jej wyjątkowy prestiż. Fasada, wykonana z czerwonej cegły z jasnym piaskowcem, zdobiona złoconymi ornamentami, jest pokryta wyobrażeniami eksplodujących granatów oraz figurami rycerzy – symbolami gotowości obronnej miasta. Ośmioboczne wieże z hełmami wieńczącymi spiralne schody, posąg Minerwy – rzymskiej bogini mądrości – oraz dwa monumentalne portale wejściowe z kartuszami herbowymi podtrzymywanymi przez lwy, tworzą imponującą fasadę. Obok portali znajdują się dziewiętnastowieczne moździerze z Góry Gradowej, które przypominają o historycznej roli budowli. Wnętrze zbrojowni, o powierzchni blisko 2000 m², wsparte na 15 granitowych kolumnach, stanowiło niegdyś magazyn broni i amunicji. Broń była prezentowana na ruchomych manekinach, co przyciągało licznych odwiedzających. W marcu 1919 roku w przyziemiu budynku otwarto restaurację „Zeughaus-Automat” GmbH z automatami do sprzedaży gotowych posiłków. Po przejęciu przez władze Gdańska, w 1923 roku uruchomiono tu pasaż handlowy – Zeughauspassage – z salonami porcelany Rosenthala, sklepami bursztynowymi, księgarnią, a także perfumerią i sklepem filatelistycznym. Pasaż ten stał się jednym z najważniejszych punktów handlowych, oferując jedenaście sklepów jeszcze w 1939 roku. Wielka Zbrojownia przeszła liczne renowacje, szczególnie w 1699, 1768, 1887 i 1911 roku. Po zniszczeniach wojennych w 1945 roku, gdy wnętrze zostało wypalone, a szczyty i wieże zniszczone, budynek został starannie odbudowany. Od 1954 roku jest siedzibą Akademii Sztuk Pięknych, a jej wnętrza pełnią funkcje edukacyjne i artystyczne, symbolizując nie tylko militarną historię, lecz także bogate dziedzictwo kulturowe Gdańska.