Brama Mariacka, zbudowana pod koniec XV wieku, swoim kształtem wyraźnie przypomina sąsiednie bramy Chlebicką i Świętego Ducha. Na przelotowej stronie miasta umieszczony jest herb Gdańska, obowiązujący od 1457 roku, przedstawiający dwa lwy trzymające tarczę herbową z dwoma krzyżami zwieńczonymi koroną. Z kolei od strony Motławy, na przejściu, Brama zdobiona jest zespołem herbów, gdzie w centralnej części umieszczony jest herb Rzeczypospolitej, a herb Gdańska i Prus Królewskich skłaniają się w kierunku tegoż, w symbolicznym geście pokłonu heraldycznego.Bramę zdobią blendy, częściowo podwojone, zakończone ostrołukami. Podczas drugiej wojny światowej Brama ucierpiała poważne zniszczenia, jednak w latach sześćdziesiątych została odbudowana i przekształcona w siedzibę Muzeum Archeologicznego.W 1998 roku, na stronie Motławy, umieszczono pamiątkową tablicę upamiętniającą Alexandra von Humboldta oraz jego związki z Gdańskiem, w tym honorowe członkostwo w miejscowym Towarzystwie Przyrodniczym.